Inhoud

• Wat doet leflunomide en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik leflunomide gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

leflunomide

Leflunomide onderdrukt afweerreacties van het lichaam. Het remt bij reuma en psoriasis de ontsteking van de gewrichten.

Artsen schrijven het voor bij reumatoïde artritis en bij psoriasis met gewrichtsklachten (artritis psoriatica).

Artsen schrijven het soms voor bij kinderen met juveniele idiopathische artritis (jeugdreuma).

Wat doet leflunomide en waarbij gebruik ik het?

Reumatoïde artritis

Verschijnselen
Reumatoïde artritis (RA) is een ontsteking van de gewrichten. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld de handen, polsen, enkels of voeten. Meestal zijn de verschijnselen zowel links als rechts in dezelfde gewrichten aanwezig.
Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur raken de gewrichten beschadigd.

Oorzaak
Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam antistoffen maakt tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de gewrichten. Hierdoor ontstaat een ontsteking die het gewricht verder beschadigt. Het is onbekend waarom het lichaam zich keert tegen de eigen cellen.

Werking
Leflunomide remt de afweercellen van het lichaam, zodat er minder antistoffen ontstaan. Hierdoor vermindert de ontsteking en wordt de reumatoïde artritis afgeremd.

Leflunomide is een Disease Modifying Antirheumatic Drug (DMARD). Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door reuma kunnen afremmen. Ze hebben geen snel effect op de pijn, maar ze kunnen de ontstekingsverschijnselen onderdrukken.
 
Behandeling
Artsen schrijven leflunomide voor als andere DMARD’s, zoals methotrexaat, onvoldoende effect hebben of niet worden verdragen. Ook als de ziekte zeer snel opkomt en zeer actief is, kan men dit medicijn voorschrijven.

Effect
Net als de andere DMARD’s werkt leflunomide niet meteen. De klachten als pijn, stijfheid en zwelling nemen meestal binnen 4 tot 6 weken af. Het effect neemt nog toe binnen 4 tot 6 maanden.

Psoriasis

Leflunomide wordt toegepast bij de gewrichtsontsteking die kan ontstaan bij de huidziekte psoriasis. Deze gewrichtsontsteking noemt men artritis psoriatica.

Verschijnselen
Bij psoriasis is de huid ontstoken en schilferig. Ook jeukt de huid vaak. De klachten variëren sterk; er zijn perioden met weinig klachten, afgewisseld met perioden met heftige verschijnselen. De ernst van de aandoening varieert van 1 tot 2 kleine plekjes tot uitgebreide schilfering van de huid. Vaak zijn ook de nagels aangedaan.
Ongeveer 1 op de 20 psoriasispatiënten krijgt ook last van een gewrichtsontsteking. De gewrichten zijn dan pijnlijk, warm en gezwollen.

Oorzaak
Het is onbekend wat de oorzaak is van psoriasis. Men vermoedt dat psoriasis een auto-immuunziekte is. Dat betekent dat het afweersysteem de eigen lichaamscellen aanvalt, in dit geval van de huid en gewrichten.

Behandeling artritis psoriatica
Bij artritis psoriatica schrijft de arts in eerste instantie pijnstillers en ontstekingsremmers van het NSAID-type voor, zoals diclofenac of naproxen. Als dit onvoldoende werkt, zal de arts een DMARD voorschrijven. DMARD staat voor Disease Modifying Antirheumatic Drug. Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door ontsteking kunnen afremmen.
Leflunomide komt meestal pas in aanmerking als andere DMARD’s, zoals methotrexaat, onvoldoende effect hebben of niet worden verdragen.

Werking en effect
Leflunomide remt de afweercellen van het lichaam, zodat er minder antistoffen ontstaan. Hierdoor vermindert de ontsteking en wordt de artritis psoriatica afgeremd. Net als de andere DMARD`s werkt leflunomide niet meteen. De klachten als pijn, stijfheid en zwelling nemen meestal binnen 4 tot 6 weken af. Het effect neemt nog toe binnen 4 tot 6 maanden.

Juveniele idiopathische arthritis (jeugdreuma, reuma bij kinderen)

Artsen schrijven leflunomide soms voor bij kinderen met juveniele idiopathische artritis (jeugdreuma).

Bij jeugdreuma zijn sommige gewrichten ontstoken. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld handen, polsen, enkels of voeten. Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Na een tijd kunnen de gewrichten beschadigd raken of kan groeiachterstand optreden.

Werking
Leflunomide remt de afweercellen van het lichaam, zodat er minder antistoffen ontstaan. Hierdoor vermindert de ontsteking en wordt de jeugdreuma afgeremd.

Leflunomide is een Disease Modifying Antirheumatic Drug (DMARD). Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door reuma kunnen afremmen. Ze hebben geen snel effect op de pijn, maar ze kunnen de ontstekingsverschijnselen onderdrukken.

Effect
Net als de andere DMARD’s werkt leflunomide niet meteen. De klachten als pijn, roodheid en zwelling nemen meestal binnen 4 tot 6 weken af. Het effect neemt nog toe binnen 4 tot 6 maanden.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

Als u stopt met dit medicijn zullen bijwerkingen nog enige tijd aanhouden. Het duurt namelijk meerdere weken voordat het medicijn weg is uit het lichaam. In het geval van ernstige bijwerkingen is er wel een methode om het sneller kwijt te raken: een zogenaamde ‘wash-out’-procedure. Zie hiervoor “Kan ik zomaar met dit medicijn stoppen?”

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, diarree, buikpijn en verlies van eetlust. 

  Gewichtsverlies komt zeer zelden voor. Als u last van misselijkheid heeft, kan het helpen de tablet met wat voedsel in te nemen.
  In zeldzame gevallen ontstaat een ontsteking van de dikke darm (colitis). U merkt dit aan diarree, hevige buikpijn, bloed in de ontlasting en koorts. Waarschuw dan uw arts.

• Pijnlijke blaren of aften in de mond door ontsteking van slijmvliezen van de mond, verandering van smaak.

  Als u er te veel last van krijgt, moet u uw arts raadplegen.

• Hoofdpijn, duizeligheid en vermoeidheid.

• Tintelingen, pijn of doof gevoel in uw handen of voeten. Ouderen en mensen met diabetes zijn hier extra gevoelig voor.

  Raadpleeg bij deze klachten uw arts.

• Peesontsteking

  In zeer zeldzame gevallen kan dit een scheur in de pees veroorzaken. Bij pijn in de pezen, zoals de achillespees, uw arts raadplegen.

• Huiduitslag, eczeem, jeuk, galbulten en haaruitval. Bij mensen met atopisch eczeem (eczeem door een gevoelige huid) kunnen de klachten verergeren. Bij mensen met psoriasis kunnen de schilferende plekken verergeren of van karakter veranderen. 

  Deze bijwerkingen verdwijnen als u stopt met het medicijn. Raadpleeg uw arts als u merkt dat de klachten verergeren.
  Huiduitslag kan ook komen door ernstige overgevoeligheid (zie Zeer zelden: Overgevoeligheid). Overleg daarom altijd met uw arts bij huiduitslag of galbulten.

• Hoge bloeddruk. Bij mensen die al een hoge bloeddruk hebben, kan deze nog verder stijgen.

  Uw arts zal daarom uw bloeddruk regelmatig controleren.

• Meer kans op infecties, bijvoorbeeld van de luchtwegen, zoals verkoudheid, bronchitis, of longontsteking. Raadpleeg altijd direct uw arts bij koorts of verschijnselen van een infectie.

  Deze bijwerking komt omdat de lichaamseigen afweer is verminderd. 
  Zeer zelden ontstaat een ernstige infectie in het bloed (sepsis). Waarschuw uw arts bij koorts, snelle ademhaling, een snelle hartslag, hoofdpijn, droge mond, buikpijn, sufheid en benauwdheid.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Minder rode en witte bloedcellen of bloedplaatjes. U merkt het aan extreme vermoeidheid, bleke huid, keelpijn, koorts, blaren in de mond, snel blauwe plekken of bloedneuzen.

  Door deze bijwerkingen kunt u bloedarmoede, meer kans op infecties en bloedingen krijgen. Dit kan na enkele weken tot maanden ontstaan. Uw arts zal uw bloed daarom regelmatig laten controleren. Waarschuw in deze gevallen direct uw arts.

• Ontsteking van de lever of de alvleesklier. Bij een gevoelige opgezwollen buik, een gele kleur van het oogwit of van de huid of hevige buikpijn, misselijkheid, braken en koorts, moet u direct een arts waarschuwen.

• Meer kans op chronische ziekten, zoals lupus erytematodes (LE) en bloedvatontsteking (vasculitis).

• Ernstige vorm van hoge bloeddruk in de longslagader. Waarschuw uw arts bij kortademigheid, pijn op de borst, flauwvallen en vocht in de benen.

  Heeft u pulmonale arteriële hypertensie (hoge bloeddruk in de longen)? Dit medicijn kan het erger maken. Neem contact op met uw arts.

• Zweren op de huid

  Raadpleeg dan uw arts. Misschien moet u stoppen met dit medicijn.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, jeuk, galbulten, koorts, benauwdheid of flauwvallen. 

  Waarschuw dan een arts. In zeldzame gevallen ontstaat 'angio-oedeem': een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Als het ontstaat moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-Hulpdienst gaan.
  In zeer zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Neem dan direct contact op met een arts.
  Als u overgevoelig bent mag u lefunomide in de toekomst niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik leflunomide gebruiken met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Vaccins. Overleg met uw arts als u gevaccineerd gaat worden. Bepaalde vaccins mag u niet gebruiken. Leflunomide vermindert de werkzaamheid van deze vaccins en verhoogt de kans op bijwerkingen ervan. Dit betreft onder andere bof-mazelen-rodehondvaccin (BMR), gelekoortsvaccin, rotavirusvaccin en BCG-vaccin.
  Bij andere vaccins moet u soms een extra vaccinatie krijgen of moet uw bloed onderzocht om te kijken of het vaccin goed heeft gewerkt. Dit betreft onder andere influenzavaccin, tetanusvaccin en vaccin tegen baarmoederhalskanker.
• Colestyramine, een galzuurbindend hars en actieve kool. Gebruik deze medicijnen niet tijdens de behandeling met leflunomide, omdat hierdoor de werkzaamheid van leflunomide achteruitgaat. Van deze wisselwerking wordt juist gebruik gemaakt, als men snel de hoeveelheid leflunomide in het lichaam wil verlagen (‘wash-out’-procedure).
• Rosuvastatine, een medicijn gebruikt bij een te hoog cholesterol. De hoeveelheid rosuvastatine in het bloed neemt toe. Hierdoor heeft u meer kans op bijwerkingen op de spieren. Raadpleeg uw arts of apotheker bij onverklaarbare hevige spierpijn of spierzwakte.
• Rifampicine, een medicijn tegen tuberculose en hersenvliesontsteking (meningitis). Rifampicine vermindert de werking van leflunomide. Als u beide medicijnen toch moet gebruiken, zal de arts de werking van leflunomide controleren en eventueel de dosering hiervan aanpassen. Als u stopt met rifampicine kan het effect op leflunomide nog enkele weken voortduren.
• De antistollingsmedicijnen, acenocoumarol en fenprocoumon. Leflunomide kan de werking van acenocoumarol en fenprocoumon versterken. Meld het aan de trombosedienst als u leflunomide gaat gebruiken. Ook als de dosering van leflunomide wijzigt of als u stopt met leflunomide, moet u de trombosedienst hierover inlichten.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden?
Dit medicijn kan bijwerkingen veroorzaken, zoals duizeligheid. Heeft u hier last van? Dan mag u niet autorijden. Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen zo lang u last heeft van deze bijwerkingen. Deze bijwerkingen komen vooral de eerste dagen van het gebruik voor.

Voor meer algemene informatie kunt het thema ‘Medicijnen in het verkeer‘ lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) wilt autorijden.

alcohol drinken?
Gebruik liever geen alcohol als u dit medicijn gebruikt. Zowel alcohol als leflunomide kunnen de lever beschadigen. Door de combinatie is de kans op een leveraandoening groter.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
U mag dit medicijn NIET gebruiken tijdens de zwangerschap of als u binnenkort zwanger wilt worden, omdat het schade toebrengt aan het ongeboren kind.

Voor u dit medicijn gaat gebruiken moet u zeker weten dat u niet zwanger bent. Vervolgens moet u tijdens het gebruik en tot en met 2 jaar na stoppen betrouwbare anticonceptie gebruiken, bijvoorbeeld de pil. Deze periode kan bekort worden door een ‘wash-out’-procedure (zie onder Kan ik zomaar met dit medicijn stoppen?). Hierbij moet u andere medicijnen gebruiken die ervoor zorgen dat leflunomide uw lichaam sneller verlaat. Overleg met uw arts, als u dit medicijn gebruikt en u denkt erover om zwanger te worden.

Borstvoeding 
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk is voor de baby. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe? 
De tablet heel innemen met een half glas water. De tablet niet kauwen. Heeft u last van misselijkheid? Neem de tablet dan met wat voedsel. Mogelijk heeft u er zo minder last van.

Wanneer? 
U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Het beste kunt u een vast tijdstip kiezen, bijvoorbeeld bij het ontbijt. Dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoelang? 
Het kan 4 tot 6 weken of langer duren voor u merkt dat uw klachten afnemen. Als dit medicijn bij u werkt, kunt u het jarenlang blijven gebruiken.