Inhoud

• Wat doet lynestrenol en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik lynestrenol gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

lynestrenol

Lynestrenol is een vrouwelijk geslachtshormoon, namelijk een progestageenhormoon. Het werkt ongeveer hetzelde als het natuurlijke progesteron. Het speelt een belangrijke rol bij de vruchtbaarheidscyclus.

Artsen schrijven dit medicijn voor bij abnormaal vaginaal bloedverlies, stoornissen tijdens de menstruatiecyclus en uitstellen van de menstruatie. Verder bij ovulatiepijn, pijn in de borsten en endometriose.

Wat doet lynestrenol en waarbij gebruik ik het?

Abnormaal vaginaal bloedverlies

U kunt te veel bloed verliezen via uw vagina als uw menstruatie onregelmatig is. Of als die veel heviger is of op andere momenten komt dan normaal.

Oorzaak
Progestageenhormonen spelen samen met oestrogeenhormonen een belangrijke rol bij de menstruatiecyclus. De balans tussen deze hormonen is belangrijk. Als de balans niet goed is, wordt de cyclus onregelmatig. Bijvoorbeeld bij de overgang. Dan neemt de aanmaak van oestrogeenhormoon geleidelijk af. Abnormaal bloedverlies kan ook ontstaan door vleesbomen in de baarmoeder. Of door andere aandoeningen van de baarmoeder, zoals infecties. Soms is er geen oorzaak voor te vinden. Door overmatig bloedverlies kan bloedarmoede ontstaan. Hierdoor voelt u zich vaak moe.

Behandeling
Er zijn verschillende behandelingen. Als u geen kinderwens heeft, kunt u een spiraaltje met levonorgestrel gebruiken of een anticonceptiepil. Dit vermindert het bloedverlies. Als u geen hormonen wilt gebruiken, kan de arts een pijnstiller van het NSAID-type voorschrijven, bijvoorbeeld ibuprofen. Dit vermindert ook de hoeveelheid bloed tijdens een menstruatie. De arts kan ook tranexaminezuur voorschrijven.

Bij zeer hevig bloedverlies, bijvoorbeeld door vleesbomen, kan de arts een progestageenhormoon voorschrijven. Zoals lynestrenol.

Werking
Lynestrenol maakt een onregelmatige cyclus regelmatiger. Bloedingen worden minder heftig, korter en minder pijnlijk dan een gewone menstruatie. Meestal gebruikt u het 10 dagen per 4 weken. Als u na 10 dagen stopt ontstaat een bloeding. Dit is geen echte menstruatie, maar een onttrekkingsbloeding.

Effect
U moet het medicijn meestal enkele maanden gebruiken voordat u weet of het goed werkt.

Stoornissen tijdens de menstruatiecyclus

Progestageenhormonen spelen samen met oestrogeenhormonen een belangrijke rol bij de menstruatiecyclus. De balans tussen deze hormonen is belangrijk. Als de balans niet goed is, kan de menstruatie uitblijven. Bijvoorbeeld bij extreem gewichtsverlies, of juist zwaarder worden, het polycysteus ovariumsyndroom (PCOS), de overgang, stress, goedaardige gezwellen in de hypofyse (een deel van de hersenen) of bepaalde chronische ziekten. Soms is er geen directe oorzaak te vinden.

Behandeling
Als er geen directe oorzaak te vinden is, en u ook niet zwanger kunt zijn, kan de arts een progestageenhormoon te gebruiken als test. Zoals lynestrenol. U moet dit medicijn dan 10 dagen gebruiken. Krijgt u 7 dagen na stoppen van lynestrenol een onttrekkingsbloeding? Dan is de test positief. Dit betekent dat u een normale cyclus kunt hebben. Soms kan het even duren voordat de cyclus zich dan herstelt.

Ovulatiepijn
Sommige vrouwen voelen halverwege de cyclus buikpijn die samenhangt met de eisprong (ovulatie). Dat heet ook wel middenpijn. De pijn ontstaat doordat bij het openspringen van het blaasje in de eierstok, stoffen in de buikholte terechtkomen die het buikvlies kunnen irriteren. De pijn trekt vanzelf weer weg.

Als vrouwen hevige pijn ervaren kan een pijnstiller helpen. Zoals ibuprofen. Ook de anticonceptiepil gaat de ovulatiepijn over. Als een pijnstiller of de anticonceptiepil niet helpen of niet gebruikt kunnen worden, kunt u lynestrenol gebruiken. U begint dan vanaf dag 1 of uiterlijk dag 5 van de cyclus en gebruikt het continu. U krijgt dan geen ovulaties meer, dus ook geen bijbehorende pijnklachten. U zult ook geen menstruatie meer krijgen. Soms ontstaat wel een doorbraakbloeding. In dat geval zal de arts u adviseren 3 tot 5 dagen lang de dosering te verhogen. 

Pijn in de borsten op bepaalde dagen van de cyclus
De klieren in de borsten van vrouwen zijn gevoelig voor hormoonwisselingen tijdens de cyclus. De meeste vrouwen merken dit niet of hebben er maar weinig last van. Sommige vrouwen hebben pijn in hun borsten op bepaalde dagen van hun cyclus. Lynestrenol kan helpen om de borstpijn te verminderen. U moet het minimaal 3 maanden gebruiken voordat u het effect goed merkt.

Menstruatie uitstellen

U kunt verschillende reden hebben om uw menstruatie uit te stellen. Bijvoorbeeld tijdens de vakantie of vanwege een sportwedstrijd of een operatie. Lynestrenol wordt gebruikt om de menstruatie uit te stellen bij vrouwen die geen hormonaal anticonceptiemiddel gebruiken. Het zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies niet wordt afgestoten. Hierdoor gaat u niet menstrueren.

U kunt de menstruatiedatum verschuiven, als u lynestrenol neemt vanaf 2 weken voor u verwacht te menstrueren. U neemt het zolang u de menstruatie wilt uitstellen. Maar de menstruatie mag u maximaal 2 weken uitstellen. Nadat u stopt treedt de menstruatie na 2 tot 3 dagen op. U kunt tot uiterlijk 1 week (3 dagen) voor de menstruatie nog starten met lynestrenol. U heeft dan wel een hogere dosis nodig en mag de menstruatie maximaal 1 week uitstellen.

Endometriose

De baarmoeder is van binnen met een slijmvlies bekleed. Dit slijmvlies heet endometrium. Bij endometriose zit er weefsel dat daarop lijkt ook buiten de baarmoeder. Bijvoorbeeld in de buikholte, rond de darmen, de eierstokken, blaas of op het buikvlies.

Verschijnselen
Het slijmvlies buiten de baarmoeder doet ook mee met de menstruatiecyclus. Daardoor ontstaan kleine bloedingen in de buikholte die pijn kunnen veroorzaken. Ook kunnen er littekens en verklevingen ontstaan. Deze geven buikpijn tijdens de menstruatie, maar ook daarvoor of daarna. Soms is endometriose een oorzaak van ongewilde kinderloosheid. 

Behandeling
Soms helpt het om een pijnstiller te gebruiken, bijvoorbeeld paracetamol of een pijnstiller van het NSAID-type. Bijvoorbeeld ibuprofen. De buikpijn kan door het gebruik van progestageenhormoon verminderen. Bij zeer hevige klachten kan de gynaecoloog een kijkoperatie doen en de slijmvliesplekken weghalen.

Werking
Progestageenhormonen zoals lynestrenol verminderen de hoeveelheid weefsel dat op baarmoederslijmvlies lijkt op de endometrioseplekken. Dat vermindert de pijn.

U moet dit medicijn meestal enkele maanden gebruiken voordat u het effect goed merkt. 

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Onregelmatig bloedverlies ('spotting').

  Dit hoort na enige tijd vanzelf over te gaan. Als u last blijft houden, raadpleeg dan uw arts. Soms is het nodig om de dosering tijdelijk te verhogen.

• Wegblijven van de menstruatie.

  Een enkele keer komt de menstruatie niet meteen terug, als u met dit medicijn bent gestopt. Dit is met name het geval na gebruik gedurende meerdere maanden.

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, buikpijn, diarree of verstopping.

  Deze klachten horen na enige tijd vanzelf over te gaan. Raadpleeg uw arts, als u na 3 maanden nog last heeft.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn of migraine.

  Raadpleeg uw arts, als u hier last van heeft.

• Pijnlijke of gespannen borsten.

  Deze klachten horen na enige tijd vanzelf over te gaan. Raadpleeg uw arts, als u na 3 maanden nog last heeft.

• Vasthouden van vocht (dikke enkels en voeten).

  U merkt dit ook aan een toename van uw lichaamsgewicht. Hierdoor kan uw bloeddruk iets stijgen. Het is zelden zo ernstig dat u met dit middel moet stoppen. Als u na drie maanden last van dikke enkels houdt, raadpleeg dan uw arts.

• Huidafwijkingen zoals acne, jeuk, bruine vlekken op de huid of huidirritatie onder invloed van zonlicht, vette huid en vet haar, overmatige haargroei of juist haaruitval.

  Raadpleeg uw arts, als u hier last van heeft.

• Duizeligheid, slaperigheid of vermoeidheid.

• Stemmingsveranderingen, zoals sneller geïrriteerd zijn, depressie en soms nervositeit.

  Heeft u veel last van stemmingsveranderingen, vraag dan uw arts om advies.

• Overmatig zweten.

• Meer of minder zin in vrijen, droge vagina en pijn bij het vrijen.

  Progestageenhormonen kunnen invloed hebben op uw zin in seks. Als u hier problemen mee heeft, overleg dan met uw arts.

• Leveraandoeningen. Een leveraandoening merkt u aan een gevoelige, opgezwollen buik of zeer zelden een gele verkleuring van het oogwit of van de huid.

  Waarschuw dan een arts.

• Als u acute porfyrie heeft, een stofwisselingsziekte waarbij men aanvallen krijgt van buikpijn, braken, koorts en hartkloppingen: dit medicijn kan een aanval uitlokken.

  Geef aan de apotheker door dat u acute porfyrie heeft. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of andere uitlokkende middelen niet krijgt.

• Verhoogd cholesterol in uw bloed. Als u al een te hoog cholesterolgehalte in uw bloed heeft, zal uw arts u daar extra op controleren. 

  U heeft ook meer kans op atherosclerose (aderverkalking). Hierdoor kunt u eerder een hart- en vaatziekte krijgen. Ook zal uw arts de kans op hart- en vaatziekten met u bespreken.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag en galbulten.

  In zeldzame gevallen kunt u last krijgen van een ernstige overgevoeligheid met zwellingen in het gezicht, de tong en keel, benauwdheid of flauwvallen. Waarschuw dan direct een arts of ga naar de Eerste Hulpdienst. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik lynestrenol gebruiken met andere medicijnen?

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘samenstelling’.

De volgende medicijnen verminderen de betrouwbaarheid van de minipil. Hierdoor stijgt de kans op een zwangerschap. Mogelijk vervangt uw arts het medicijn. Of misschien krijgt u een ander anticonceptiemiddel, zoals een spiraaltje of de prikpil. Als dit niet mogelijk is, kunt u condooms gebruiken. Als u stopt met het medicijn is het effect op de hormonen nog vier weken aanwezig. Gebruik daarom condooms tijdens en tot en met vier weken na het stoppen van dit medicijn.

• Medicijnen tegen epilepsie, namelijk carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne en primidon.
• Medicijnen tegen tuberculose rifampicine en rifabutine.
• Sint-janskruid (hypericum), een middel gebruikt bij depressie.
• Bosentan, een medicijn dat wordt gebruikt bij pulmonale arteriële hypertensie, een ernstige vorm van hoge bloeddruk in de longen. Omdat bosentan schadelijk kan zijn voor de ongeboren baby is het extra belangrijk om zwangerschap te voorkomen.
• Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap

Gebruik dit medicijn NIET als zwanger bent of u wilt worden. Dit medicijn kan schadelijk zijn voor het ongeboren kind.

• Wilt u zwanger worden en krijgt u dit medicijn voor het eerst? Overleg dan met uw arts voordat u met dit medicijn begint. Misschien kan de arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn dat wel veilig is tijdens de zwangerschap.
• Gebruikt u dit medicijn al en wilt u zwanger worden? Overleg dan ook eerst met uw arts voordat u zwanger wordt. Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. Of misschien kunt u overstappen op een ander medicijn.
• Gebruikt u dit medicijn al en bent u zwanger geworden? Overleg dan meteen met uw arts. Samen kunt u bespreken wat het risico voor de baby is als u doorgaat met het medicijn. Of wat het risico voor u is als u met het medicijn stopt.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Vraag dan aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Hoe u dit medicijn gebruikt, ligt aan de reden waarvoor u het gebruikt. Bij continue gebruik neemt u elke dag 1 of meer keer een dosis. Bij cyclisch gebruik neemt u tijdens een bepaalde periode van de menstruatiecyclus 1 dosis per dag. De eerste dag van de menstruatie heet ‘dag 1’.

Hieronder staan voorbeelden van hoe u dit medicijn kunt gebruiken. Uw arts kan een ander schema voorschrijven.

• abnormaal vaginaal bloedverlies: de eerste keer 10 dagen, daarna 3 cycli van dag 14 tot en met dag 25.
• uitstel van de menstruatie: begin het liefst 2 weken voor u verwacht te menstrueren. U mag de menstruatie maximaal 2 weken uitstellen. Als u minder dan 1 week en uiterlijk 3 dagen voor de verwachte menstruatie begint, mag u de menstruatie maximaal 7 dagen uitstellen.
• stoornissen tijdens de menstruatiecyclus: van dag 14 tot en met dag 25. Soms schrijft de arts ook een oestrogeenhormoon voor.
• ovulatiepijn (middenpijn): het liefst beginnen op dag 1 van de cyclus, in ieder geval voor dag 5 beginnen. Daarna continu gebruiken. Bij doorbraakbloedingen de dosis verhogen.
• pijn in de borsten gedurende bepaalde dagen van de cyclus: continu gebruik elke dag, gedurende 3 maanden.
• endometriose: continu gebruik elke dag, gedurende ten minste 6 maanden.

Na het stoppen met het progestageenhormoon krijgt u na een paar dagen een bloeding. Dit lijkt op de menstruatie.

Wanneer? 
U mag het medicijn slikkenop elk moment van de dag. Het beste kunt u een vast tijdstip kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis. Bijvoorbeeld in de ochtend bij het ontbijt. Als u het 2 of 3 keer per dag moet innemen: tijdens de maaltijden.

Hoelang? 
Dat ligt aan waarom u dit medicijn gebruikt. Vaak gebruikt u het enkele weken tot meerdere maanden.